Hauls: Από το TikTok στο σπίτι σου – Πώς το shopping έγινε θέαμα και παγίδα κατανάλωσης
Σύμφωνα τα στοιχεία στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 7,4 εκατομμύρια χρήστες social media – δηλαδή το 71,7% του πληθυσμού.
Σακούλες από Zara, Shein, Sephora ή Amazon που ανοίγονται μπροστά στην κάμερα, προϊόντα που παρουσιάζονται ένα προς ένα και hashtags που συγκεντρώνουν δισεκατομμύρια views. Τα λεγόμενα hauls έχουν γίνει η πιο ισχυρή μορφή «διαφήμισης χωρίς να φαίνεται» και μετατρέπουν το shopping σε θέαμα.
Στο TikTok, το hashtag #haul μετρά πάνω από 24 δισεκατομμύρια προβολές, το #Amazonfinds αγγίζει τα 26 δισεκατομμύρια, ενώ το #Sheinhaul ξεπερνά τα 6 δισεκατομμύρια views. Στο YouTube, υπάρχουν περισσότερα από 347.000 haul videos, ενώ ακαδημαϊκές μελέτες δείχνουν ότι ακόμα και τα μικρότερα δείγματα ξεπερνούν εκατομμύρια views, με χιλιάδες likes και σχόλια. Το μέγεθος είναι τέτοιο που ένα βίντεο 30 δευτερολέπτων μπορεί να αποδειχθεί πιο αποδοτικό από μια τηλεοπτική καμπάνια εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ.
Γιατί ο κόσμος τα βλέπει;
Η απάντηση είναι απλή: περιέργεια, FOMO και ανάγκη για επιβεβαίωση. Όταν βλέπεις μια influencer να δοκιμάζει το νέο skincare ή το «viral φόρεμα», δεν παρακολουθείς απλώς ένα βίντεο· νιώθεις μέρος της εμπειρίας. Τα hauls:
- Δημιουργούν τάσεις πιο γρήγορα από οποιαδήποτε διαφημιστική καμπάνια.
- Πουλάνε lifestyle, όχι προϊόντα – το μήνυμα είναι «δες πώς θα ήσουν αν το είχες».
- Φαίνονται αυθεντικά, όμως στην πραγματικότητα είναι καλοστημένες στρατηγικές marketing.
Οι εταιρείες το ξέρουν. Στέλνουν προϊόντα δωρεάν, πληρώνουν συνεργασίες και επενδύουν σε creators που μπορούν να πείσουν χωρίς καν να φαίνεται ότι διαφημίζουν.
Από το content στην υπερκατανάλωση
Σύμφωνα με άρθρο στο Medium, τα haul videos τροφοδοτούν μια κουλτούρα υπερκατανάλωσης. Οι creators πιέζονται να παρουσιάζουν συνεχώς καινούρια πράγματα για να κρατήσουν την προσοχή, ενώ οι θεατές βομβαρδίζονται με εικόνες προϊόντων που «πρέπει» να αποκτήσουν. Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος κατανάλωσης, fast fashion και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.
Ακαδημαϊκή μελέτη (#Haul: An analysis of YouTube Discourse Surrounding Over‐Consumption) δείχνει μάλιστα ότι, ενώ τα fast fashion hauls ενισχύουν τη λογική του «μιας χρήσης», τα thrift hauls (δεύτερο χέρι) ανοίγουν έναν διαφορετικό διάλογο γύρω από τη βιωσιμότητα. Ωστόσο, ακόμα κι εκεί, το shopping παραμένει το κέντρο του θεάματος.
Η ελληνική πραγματικότητα
Η Ελλάδα δεν μένει έξω από το φαινόμενο. Σύμφωνα με στοιχεία του Datareportal (2024), στη χώρα υπάρχουν πάνω από 7,4 εκατομμύρια χρήστες social media – δηλαδή το 71,7% του πληθυσμού.
- Το TikTok μετρά περίπου 3,8 εκατομμύρια ενήλικες χρήστες,
- Το Instagram έχει περίπου 4,25 εκατομμύρια ενεργούς,
- Ενώ το Facebook παραμένει στο ~48% του πληθυσμού.
Με τόσο μεγάλη διείσδυση, η επιρροή των hauls στην ελληνική αγορά είναι προφανής. Ακόμα κι αν ένα μικρό μόνο ποσοστό παρακολουθεί συστηματικά τέτοια βίντεο, τα νούμερα είναι αρκετά για να καθιστούν το φαινόμενο ελκυστικό για τις εταιρείες και επικίνδυνο για τους καταναλωτές.
Το συμπέρασμα
Τα hauls δεν είναι αθώα βίντεο με αγορές. Είναι η νέα βιτρίνα του καταναλωτισμού: λαμπερή, ελκυστική, γεμάτη «viral» τάσεις, αλλά με κόστος την υπερκατανάλωση, το fast fashion και το περιβάλλον. Στην πραγματικότητα, το shopping έχει μετατραπεί σε περιεχόμενο – και το περιεχόμενο σε εργαλείο κατανάλωσης.
